Mới đây, Vanlangbooks – một công ty phát hành sách tại TP.HCM thông báo đã tích hợp AI vào toàn bộ chuỗi dịch thuật. Theo đó, doanh nghiệp này đưa ra lý giải thuyết phục từ góc độ vận hành: AI hiện có khả năng đảm nhận việc chuyển ngữ với độ chính xác ước tính 85% cho phép phần lớn công việc dịch thô và biên tập ban đầu được tự động hóa, chỉ yêu cầu một dịch giả con người can thiệp ở khâu hiệu đính cuối cùng. Động thái này không chỉ là một tuyên bố về việc đón đầu công nghệ mà còn kéo theo hệ quả trực tiếp là việc tái cấu trúc nhân sự quy mô lớn, với 70% cộng tác viên dịch thuật và 30% biên tập viên bị cắt giảm. Đây là một phép thử táo bạo về khả năng cân bằng giữa hiệu suất công nghệ và chất lượng sản phẩm – một chủ điểm đang ngày càng nóng trong nhiều lĩnh vực.
Liệu 85% độ chính xác của AI có đủ để đảm bảo chất lượng cho một tác phẩm văn học
Về mặt vận hành, đây là một bước đi có lý. Việc sử dụng AI giúp rút ngắn đáng kể thời gian xử lý bản thảo, tối ưu chi phí biên tập, đồng thời cho phép doanh nghiệp phát hành nhiều đầu sách hơn trong cùng một khoảng thời gian. Với áp lực ngày càng lớn về tốc độ ra mắt và biên độ lợi nhuận, động thái này là dễ hiểu trong logic kinh doanh hiện đại. Tuy nhiên, vấn đề không nằm ở năng suất – mà ở chất lượng đầu ra. Và câu chuyện bắt đầu rẽ hướng khi sản phẩm chạm đến tay người tiêu dùng.
Quyết định của Vanlangbooks ngay lập tức đã làm dấy lên một làn sóng tranh luận mạnh mẽ, tập trung vào câu hỏi liệu 85% độ chính xác của AI có đủ để đảm bảo chất lượng cho một tác phẩm văn học, nơi ngôn ngữ không chỉ mang nghĩa đen mà còn chứa đựng cảm xúc và dụng ý nghệ thuật?
Bên dưới bài đăng của Vanlangbooks, nhiều độc giả để lại những comment đáng chú ý như sau:
Khoảng cách giữa “dịch đúng” và “dịch hay” là một hành trình không thể chỉ được rút ngắn bằng thuật toán
AI có thể hiểu văn bản, phân tích cú pháp và chọn từ phù hợp. Nhưng những yếu tố quan trọng như giọng điệu, ngữ cảnh văn hóa, ẩn dụ ngôn ngữ, hay trường nghĩa cảm xúc – là thứ vẫn thuộc về con người. Đặc biệt trong các thể loại như tiểu thuyết, sách tư duy, triết học, hay văn học nước ngoài, khoảng cách giữa “dịch đúng” và “dịch hay” là một hành trình không thể chỉ được rút ngắn bằng thuật toán. Việc đặt cược quá lớn vào AI có thể dẫn đến sự sụt giảm chất lượng bản dịch hàng loạt, ảnh hưởng tiêu cực đến trải nghiệm độc giả và uy tín của chính nhà xuất bản trong dài hạn.
Câu chuyện của Vanlangbooks là lát cắt điển hình cho thấy sự xâm nhập mạnh mẽ của AI vào thị trường lao động và các quy trình sản xuất, một xu hướng rõ nét từ 2024 đến nay. AI rõ ràng mang lại những lợi ích không thể phủ nhận về mặt hiệu suất và tối ưu hóa nguồn lực cho doanh nghiệp.
Tuy nhiên, hiệu quả thực sự và quan trọng hơn, chất lượng đầu ra mà AI mang lại, đặc biệt trong những lĩnh vực đòi hỏi sự tinh tế, chiều sâu văn hóa và sáng tạo như dịch thuật văn học, vẫn là một dấu hỏi lớn cần được kiểm chứng cẩn trọng qua thực tiễn. Phản ứng từ cộng đồng cho thấy độc giả ngày càng có ý thức và yêu cầu cao về chất lượng nội dung.
Do đó, các doanh nghiệp cần tiếp cận AI với một tư duy chiến lược và cân bằng: nhận diện đúng vai trò của AI như một công cụ hỗ trợ mạnh mẽ, có khả năng tự động hóa các tác vụ lặp lại hoặc cung cấp bản nháp ban đầu, nhưng chưa thể thay thế hoàn toàn sự nhạy bén, khả năng diễn giải đa tầng và kiểm soát chất lượng tinh tế của con người. Việc chuyển đổi cần có lộ trình, đánh giá kỹ lưỡng và giữ vai trò giám sát chặt chẽ của con người để tránh những hệ lụy về chất lượng sản phẩm và phản ứng tiêu cực từ thị trường, đảm bảo sự phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.
Anh/Chị có thể tham gia vào Group Zalo chính thức của CEG để cập nhật bài viết cũng như những thông tin mới nhất qua đường link bên dưới:
